Makungulupeswa

Thanks to the members of ikalanga.ning.com who contributed, I just copied and pasted. Zwi wile lulili gwe ikalanga ne makungulupeswa

 

Sikidzi mbuya nge ya luma pa mpimbila, ya luma ganyu ndo fa’ ndi i londa

1. Tjilila nfunda tjobona ntengo tjika tja. ( hanthu elilila tjithu tjaasinga ho tubula, unoti mangwana ko lema ka zwi sola).
2. Dzisina hulukugwi dzo wila nge mwina. ( Nzi usina nthu nkukulu ha uto gala waka gadzikana ha kusina unga tjemela)… inonga ye Itswana, ndo duma mo iziba.
3. Moto we mbava hauto dziyiwa. ( Kanjiji haunga hwanana ngenthu una mipanga”[mishingo]” isaka lulama unoho kudiya mipanga iyeyi mibibi)
4. Pisa ndiku dzimise. ( Nthu uno longa mwe mu mbatsha”[mathatha]” edwa ensiya)

lembeleka kwe dhamba a te ko waa…(hahahah….tlhotsa pele ga se swa pele ….ne Itswana)

tjimidza tula tja ka zwikanya mapato makulu…(mosadi o inama a ikantse mosese o ko tlase)
“Sula akuto fana puna..(go leka ga go tshwane le go nna fela)

anto zdiba kuti kene nda kwala sente, mo ndi-correcta pa nda chinya.

Ndenje mbuya nde la muka shulo la muka nyoka bana ba no cha
Tizha ko dwa pa sisila!!!!!!( Every run begins with a step first!!)
1. Deke Mila shaba likati mpezha wa kafa
2. Whotsha nlanda ndono lalapi ino whotsha ngweni whe guyendo
3. Hanya Ndzina una huku una thilili una nkongwana uwhe
 lamba ikuba wu bona djena,
a u wa ngwana e ti ntakula ntakula, tjijo tje nsha wabo
tji noti tjo tjo,nge anya ngi wa tji bona
nkaka u kati,ndo buda mo nnyatso ndili mbuya,kunga ndo zhadziwa shangwa ne nkami
Wa ndi thama bapu la ka teya phele
Zwi buya ku nyebezela, buya kwazo milandu
1. Tjilume tja ka ndi endisa nkathunkathu ndo tji tenda nda gala
2.Too bona pa no wila swimbo ne dobgwe
3.Pana hoba pana nyama, pana mpululu pana busikwa
4. Ye baisana tji monga mavu
5. Wa musa phengwe nde iye
Kolaiwa whotsha siangwa ino wela po.
U si boni gola ku angama pezhugwi kuyenda pasi nde kwalo.
Phungubgwe njendunjendu i no no buya ne nsunga we libgwa. (libgwa is dog)
Tji ghughu tjo nyadza ba kule, ba pejo be tamba natjo
U siti mnganana yangu uka dwa uti nkaka wangu
1.Tjinyuni babili nkoba woga tjowuluka.
2.Tje mbgwa nge tjoinaina haigali ntuba se ina tjayo.
3.Thuzi ino wongiwa ne bugwa.
4. Simba le hwobe ilonga.
5.Phengwe ludzi ya zwagwa ina lutoba.
6.Ntu aatozibgwa isi shango
7. Nkadzi i danda wapinda uno koobedza.
8. Ndi peta zwilale.
9. Galabgwe akutobatsha shoni.
10. Bana banozibgwa ntupo ndi mayi.
Nyepa kuna bana phazha nako, fila mu jinyo kuna bana ndzimu nako
MAZHUBA MANJI KU PINDA BUKUSE GWE NGOMBE…. NKULU A A TO JA TJA A SA PIWA
UNA GANDA UNO ETA UNA NYAMA ATO FANANA NE UNA NDZILA, NGOBE SEDZE MBUYA PA SHWA
1.Dakamilo shaba mpezha akati la ka fa. Kodwiwa unoti a yenda ku makhuwa ka si buye (kholwa).. 2. Mpini we bgwe u no bulugwa nge nlume a ka nyenama. (mathatha makula a no shaka nthu waka chenjela.)
3. Chiwokowoko che mwana waka tshwa ntumbu mai bakatshwa ikamba, i phipiti ye mwana e tesegwa. ( kodwiwa mathatha makulukulu dumbu) a singa tubuke (khoneke).
dza ka be dzili njizi dza be woba, woba dza be njizi (what comes around, goes around)
1. Tjivutuntutu ngetje mbgwanana, mbgwa wulu ina dobedza.
2. Hibgwa nyolo ndilo mpedzi we makukuta.
3. Tjolila ntondo nlidzo ndiwo ntikinini.
4. Tje mbgwa ngetjo inaina a igele ntumba se ina tjayo.
Nyoka iyapo a ito yegwa ne gabi. ( what is present can not be estimated!)
U no dana phepo wa ka senga bwisa? ( How can u invite trouble when u know that u are vulraneble?)
1. Shamu yaka loba hanya ipithu tjayo tjooloba iwe.
2. Taka bata makumbo, nsholo una beni.
3. Khona tjilume wu bhaya, loba tjilume wu tjipa masimba. (A uhwa dziijalo n’ganga dze ikalanga uzibe kuti wa baila kale). NGONO ANTOZIBA TJINGWE NE BUN’GANGA BAZWADZI, IKALANGA.
4. Bango jena labaka nzi, tjilume tjo baka ne lina makwati. (Bano so enda bano posela ku n’ganga banoziba kuti a unga hwa koga kuyi; “dzikati bango”, ziba kuti,, Ya…..
BANGO JENA LABAKA NZI NDA, TJILUME TJOBAKA NE LINA MAKWATI.
ku lobela njiba pa matiwa
1. Bhembgwe ko mimiligwa la muka – You mustn’t talk badly about someone, unless they have been proven guilty.
2. Shalawulo ndeye go, phuzephuze ikati ndebangu bose – Treat all people equally.
3. Ngwena aito ja tjoabilila, tjayo tjozha ne nlonga – Dont be anxious about what doesn’t belong to you, be satisfied with what you have.
4. Kutola bususu – To have sexual intercourse.
swimbo i no temegwa pa imwe
woo ha inahali pa moto (thebest time is now)
1. Phembgwe ludzi yazwagwa ina litoba – People of the same ancestry usually behave in a similar way.
2. Toviya phumbubgwe ndume – We are facing a very serious problem.
3. A uhwa ngwana eti ntakula ntakula, tjijo tje nsha – If a person speaks about something, he knows about it.
4. Ku bhaya doko nge mpukusho – To spend the day in a useless activity.
tji zha shule nkado hamu la ka kunda zebe ya ka tanga mmela- last born can do better things than the elders
1) sa gwala uno gotja, bushudzi! nlume ato dziya moto masikati.
2) maano malayangwa, e uyega ano jisa mbulu-mbisi
3) nyimana nyama ye gando wu koka t’hakasi
4) loba njututu pa tjizwizwi kuti zwititi kuti ngee
5) timu gwekelende, to loba linde mazazi e zhuba i pesuka.
Galo alina tjitjwa,tjitjwa tjo dwa mo tjoka.if you want something go for it.
1. Lembheleka kwe dhamba a te ili iko wa.
2. Tja ja ndwa tja swika mbheleko
3. Puna a ku to fana sula
4. mazhuba manji ku pinda bukuse gwe ng’ombe
5. Ntungwa ana mbhonje
6. Nkulu uno tungwa ali mile(sapa ghulu!)

Bukamu i ghaswa, gho hadziwa nge ja/dlha

 

Tje nfi tjo pakula ka ngompela

 

Shakala kwe jila jene ko fumisa lechekabana

 

 

3 Comments (+add yours?)

  1. Olerato Puna Daniel (Masunda)
    Aug 27, 2012 @ 14:35:08

    wow

    Reply

  2. Moses Mengwe
    Mar 17, 2015 @ 11:34:29

    1. Nkadzi i thobo uno waligwa bezi kene nkadzi i dhanda wa pinda uno koodza
    2. dla zwe nzwele wu bhata mwana
    3. himidza thula la ka zwi ithemba ipato tjikulu
    4. Bugwele gwa ka gwagwa nge wunda nyuni dzose dzo gu gwalabohamu ino tubiwa itji nyolo
    5. Mbgwa ino tjemegwa itja nya

    Reply

  3. Tebogo moasi
    May 13, 2016 @ 13:50:30

    Makungulupeswa mani

    Reply

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

%d bloggers like this: